Honory dla Powstańców z Knurowa

9 Listopada 2022

W dzisiejsze przedpołudnie, na knurowskich cmentarzach, uhonorowano weteranów Powstań Śląskich, a mianowicie śp. Wilchelma Machulika, śp. Piotra Kocura oraz śp. Karola Piszczka oznaczając ich groby znakiem pamięci „Tobie Polsko”.
W uroczystościach wzięli udział między innymi wnuki, prawnuki, a nawet praprawnuki Powstańców, duchowni, jak również przedstawiciele władz samorządowych, w osobach Prezydenta Knurowa Adama Ramsa oraz Sekretarza Miasta Piotra Dudło. Wydarzeniu przewodniczył przedstawiciel Oddziału IPN w Katowicach Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa Jan Kwaśniewicz.
Przy grobach weteranów wartę honorową pełnili harcerze oraz uczniowie klas mundurowych z Knurowa. Rangę wydarzenia nadał Sztandar Knurowa w poczcie strażników miejskich.

Akcja oznaczania grobów znakiem pamięci opracowanym przez Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach rozpoczęła się 5 lipca 2021 r w dzień setnej rocznicy zakończenia III powstania śląskiego. Znak pamięci „Tobie Polsko” ma formę proporczyka o rozmiarach ok. 20 x 8 cm wykonanego z porcelany nagrobnej. Umieszczono na nim inwokację „Tobie Polsko”, pod którą znajduje się wizerunek orła otoczonego datami powstań, a poniżej napisy „Grób Powstańca Śląskiego” i „Instytut Pamięci Narodowej”.

Proporzec jest wzorowany na sztandarze powstańczym „Tobie Polsko”, który wykonano na początku 1920 r. w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i który obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny. Muzeum posiada także fotografię z uroczystości upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 Maja, która przedstawia pochód mieszkańców wsi Osiek (pow. strzelecki, woj. opolskie), z tymże sztandarem niesionym przez A. Szulca do Rozmierzy. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku w niedzielę 2 maja 1920 r. i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie. Dzięki postanowieniom artykułu 88 Traktatu Wersalskiego o przeprowadzeniu plebiscytu, dla zapewnienia jego bezstronności, w lutym 1920 r. obszar plebiscytowy wyłączono z państwa niemieckiego i poddano kontroli wojsk alianckich, a pełnię władzy przejęła na nim Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa Górnego Śląska z gen. Henri Le Rondem na czele. Umożliwiło to Polakom legalne demonstrowanie swoich dążeń i używanie symboli narodowych.